Bodemdrift: waarom je niet kunt stoppen met eten tot het op is (+ tips!)
Ken je het gevoel dat het pak of de zak altijd leeg moet als je hem openmaakt? Dit noemen we ook wel bodemdrift: dooreten tot de verpakking leeg is. Bodemdrift heeft een dwingend component, het gevoel dat alles op moet en dat je niet kunt stoppen met eten tot het op is. Net zoals bij een eetdrang.
Tijdens een bodemdrift eet je meestal in hoog tempo en gedachteloos. Voor je het doorhebt, is alles al op. Je hebt niet bewust genoten en achteraf voel je je meestal schuldig, gefrustreerd of machteloos. Maar hoe ontstaat bodemdrift? En belangrijker nog: wat kun je eraan doen?
Wat zijn de oorzaken van bodemdrift?
Mensen die geen last hebben van bodemdrift, denken vaak “gewoon niet doen”. Maar in de praktijk blijkt dat toch echt veel lastiger te zijn. Dit is mijn visie op bodemdrift:
Fysieke oorzaak van bodemdrift
Als je vaak onregelmatig eet en niet luistert naar je honger- en verzadigingssignalen heeft je lichaam waarschijnlijk vaak te maken gehad met een energietekort. Als reactie op schaarste kan er een sterke drang tot compensatie opkomen op het moment dat er wel eten beschikbaar is. Dus zodra je die zak chips opentrekt, is eten ineens wel beschikbaar, waardoor je kunt doorschieten en het gevoel hebt dat je niet kunt stoppen.
Mentale oorzaak van bodemdrift
Vanuit een verleden vol diëten en afvallen ontstaan er vaak te strenge regels over voeding. Als gevolg sla je bepaalde producten af, terwijl je die wel graag eet. Als je jezelf dan tóch een keer iets lekkers gunt, is het als het ware alsof er een rebelse kant in jou het roer overneemt. Dit kan voelen als: “Nu kan het, dus ik neem het er maar van!” – waardoor je uiteindelijk doorslaat in overeten.
Eten op de automatische piloot
We eten heel vaak zonder aandacht, bijvoorbeeld tijdens het tv-kijken of tijdens het scrollen op onze telefoon. Hierdoor mis je signalen van verzadiging en kun je niet bewust genieten. Je mist het natuurlijke stopmoment, waardoor je ongemerkt doorgaat tot alles op is. Je bent afgeleid van de eetervaring en eet heel gemakkelijk gedachteloos en eindigt pas als het letterlijk op is.
Vaak is het een combinatie van factoren waardoor bodemdrift ontstaat. Maar het heeft in ieder geval niks te maken met een gebrek aan wilskracht zoals veel mensen denken!
Is bodemdrift een probleem?
Ik denk dat bodemdrift pas een probleem is als je er zelf last van hebt. Ik zie bodemdrift wel als een kenmerk van een verstoorde relatie met eten. In een gezonde relatie met eten komt bodemdrift niet of nauwelijks voor.
Het vervelende aan bodemdrift is het gevoel van dat je het niet in de hand hebt en de frustratie achteraf. Je eet op de automatische piloot en merkt pas dat de verpakking leeg is, wanneer het eigenlijk al te laat is. Dit kan een gevoel van falen oproepen, wat je zelfbeeld negatief beïnvloedt.
Daarbij komt vaak een rotgevoel achteraf. Je beseft ineens dat alles op is, wat gevoelens van schuld, schaamte, boosheid of teleurstelling oproept. Je verstand kan je hard aanpakken, waardoor je het voornemen maakt om het de volgende keer beter te doen. Dit leidt vaak tot strengere eetregels, die de bodemdrift juist weer in stand houden.
Daarnaast geeft bodemdrift vaak geen echte voldoening. Omdat je snel en zonder aandacht eet, geniet je amper van het eten. Hierdoor blijf je verlangen naar meer, wat de vicieuze cirkel versterkt.
De beste tip om bodemdrift te doorbreken: aandachtig eten!
Met aandachtig eten helpt je om bewuster te eten en meer controle te ervaren. Dit doe je door bewust stil te staan bij elke hap, helpt om uit de bodemdrift-cyclus te komen.
Hoe doe je dat?
- Zorg dat je niet afgeleid bent, doe de tv uit, leg je telefoon weg, etc.
- Wees je bewust van elke hap en merk met je zintuigen op hoe alles smaakt. Probeer bewust te genieten van elke hap.
- Neem de tijd: eet rustig en kauw goed. Vertraag..
- Vraag regelmatig aan jezelf: Smaakt het nog net zo lekker als de eerste hap? Wil ik nog dooreten?
- Elke hap wordt dan een keuzemoment: Eet je verder of bewaar je het voor later?
Hoe vaker je oefent met bewust en aandachtig eten, hoe makkelijker het wordt om uit de bodemdrift-cyclus te stappen.
Daarnaast is het helpend om aan je relatie met eten te werken. Vanuit een stabiel eetpatroon, zal bodemdrift niet zo snel voorkomen.
Wil je hier verder mee aan de slag en leren hoe je een ontspannen relatie met eten kunt ontwikkelen? Plan dan een gratis kennismakingsgesprek in en ontdek hoe ik je kan helpen!
Lieve groet, Anna