Hoe negatieve gedachten eetbuien en emotie-eten veroorzaken en in stand houden
Heb jij last van ongewenste eetmomenten zoals eet- of snaaibuien, emotie-eten of stiekem eten? Momenten waarop je controle verliest en daarna overvallen wordt door schuldgevoelens en spijt? Dan weet je vast hoe pijnlijk de negatieve gedachten kunnen zijn, als het weer ‘mis’ is gegaan. Gedachten zoals: “Zwakkeling”, “Het lukt mij toch nooit” of “Ik zal altijd dik blijven.”
Het zijn precies deze negatieve gedachten die ervoor zorgen dat het stoppen met eetbuien zo moeilijk is. Ze maken verandering lastig en zorgen ervoor dat je blijft hangen in het oude patroon.
Je verstand doet dit met een reden. Het wil je beschermen en nieuw gedrag is onbekend en dus minder veilig. Je verstand kiest het liefst voor gemak, veiligheid en korte termijn beloningen. Dat is bekend voor het verstand, maar dat helpt je niet altijd vooruit. Zeker niet als je verlangt naar rust in je hoofd, grip op je eetgedrag en een gezonde relatie met eten.
Gedachten zijn geen feiten
Wist je dat je elke dag tussen de 20.000 en 60.000 gedachten hebt? Het grootste deel daarvan gaat over het verleden of over de toekomst. Vaak zijn het herhalende gedachten, steeds in dezelfde woorden. En hoe vaker je ze hoort, hoe meer je ze gaat geloven. Zo ontstaan overtuigingen die als waarheid voelen.
Overtuigingen zoals:
“Ik heb geen discipline.”
“Ik kan het toch niet volhouden.”
“Ik zal altijd eetbuien blijven hebben.”
Deze gedachten zorgen ervoor dat je vast blijft zitten in het oude patroon en geen moeite doet om iets heel anders te proberen.
De bus metafoor: wie zit er aan het stuur?
Ik gebruik vaak de metafoor van de bus in mijn begeleiding. Deze metafoor komt uit de Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
Stel je voor dat jij de buschauffeur bent van jouw bus. De bus staat voor jouw leven en jij bent de chauffeur: de hoofdrolspeler van jouw leven. Jouw verstand is een passagier in je bus. Op sommige momenten is die passagier rustig en op andere momenten staat hij naast je in je oor te tetteren. Hij roept van alles en nog wat naar je. Super irritant. Het kan zelfs zover gaan dat deze passagier het stuur probeert over te nemen en de bus de andere kant op stuurt. De reis verloopt dan heel anders dan wanneer jij zelf aan het stuur had gezeten.
Zo gaat dat ook in jouw leven. Als je je laat domineren door je gedachten, volgt er automatisch gedrag, passend bij de drijfveren van je verstand, maar niet zoals jij het had gewild. Wanneer je je gedachten kunt gaan zien voor wat ze zijn: slechts woorden in je hoofd, dan verliezen ze kracht en hebben ze minder grip op je. Je hoeft niet te luisteren naar je verstand. Je hebt een keuze en je kunt het leren om anders te reageren op je negatieve gedachten en belemmerende overtuigingen.
Herken jij de gedachten die jouw ongewenste eetgedrag in stand houden?
Sta eens stil bij wat jouw verstand zegt op zo’n moment. Wat hoor je vlak voordat je toegeeft aan een eet- of snaaibui? Misschien wel zoiets als:
“Ach, het maakt nu toch niet meer uit.”
“Ik heb dit verdiend.”
“Ik begin morgen wel weer.”
Op zo’n moment zorgen dit soort gedachten ervoor dat je toegeeft en dan kan het doorslaan in een eet- of snaaibui. Maar het zijn maar woorden, geen feiten. Pas als je ze opmerkt en ze kunt zien als woorden in je hoofd, verliezen ze kracht.
De volgende keer dat je je verstand kunt opmerken, denk je misschien terug aan de metafoor van de bus. En dat is al helpend, want zo neem je al een beetje afstand van je gedachten. Op zo’n moment kun je jezelf een vraag stellen als: Helpt deze gedachte mij?
Het opmerken is eigenlijk nog het lastigste van alles. Maar als dat eenmaal lukt, ontstaat er gelijk ruimte om een andere keuze te maken en niet langer automatisch naar je verstand te luisteren.
Vind je dit nou lastig, weet dan dat dit tijd kost. Het loslaten van belemmerende overtuigingen en het werken aan een gezonde relatie met eten is een proces. Maar het begint bij opmerken en erkennen en daar kun je vandaag al mee beginnen. Succes!
Lieve groet, Anna
Wil je meer lezen over ACT en hoe ACT kan helpen bij grip krijgen op je eetgedrag? Dan vind je wellicht deze blog interessant.
En weet dat je altijd een vraag kunt stellen via mijn contact formulier of vrijblijvend met mij in contact kunt komen. Ik help je graag verder!